ارزیابی اثرات بزرگراه آسیایی تهران- مشهد بر جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

author

  • ٭ حسین وارسته مرادی استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Abstract:

تأثیر شبکه‌های جاده‌ای در فواصل متفاوتی بر روی زیستگاه‌های مجاور امتداد داشته و زندگی پرندگان را در محیط‌های طبیعی متاثر می‌سازد. این مطالعه فواصل آستانه‌ای را که جاده ضمن عبور از میان پارک ملی گلستان می‌تواند الگوهای فراوانی پرندگان بومی را تغییر دهد، مشخص نمود. شاخص‌های تنوع گونه‌ای، تراکم و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط‌زیستی، که به‌طور بالقوه در مقابل تخریب بشری حساس است، با استفاده از روش نمونه‌برداری مسافتی و روش رج‌بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متری از هر یک از 180 نقطه نمونه‌برداری بررسی شد. برای تعیین تراکم پرندگان و همباشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی در فواصل مختلف از جاده، به ترتیب از نمونه برداری فاصله‌ای و تجزیه و تحلیل تطبیقی متعارف استفاده شد. نزدیکی به جاده، تنوع گونه‌ای و توزیع پرندگان را در منطقه مورد مطالعه تحت تأثیر قرار داد. بر روی‌هم، تأثیر جاده منفی بود هرچند فواصل آستانه‌ای تا جاده در میان گروه‌های مختلف پرندگان متفاوت بود. جامعه پرندگان متشکل از برخی گونه‌ها نظیر دارکوب‌ها، کمرکولی‌ها، توکاها، کبوتر جنگلی، الیکایی و دارخزک (گروه اول) حساس‌ترین گروه نسبت به مجاورت با جاده بودند. بعلاوه، بارزترین تأثیر جاده روی جامعه پرندگان در فاصله 500 متری از حاشیه جاده به سمت مرکز جنگل اتقاق افتاد. گروه دوم، مشتمل بر چرخ‌ریسک‌ها، مقاومت بیشتری در مقابل آثار سوء مجاورت با جاده از خود نشان دادند. توصیه می‌شود تا از احداث جاده‌های جدید درون منطقه چندپاره شده این ناحیه ممانعت به عمل آید، چراکه با در نظر گرفتن فواصل ضربه‌گیر (500 متر از حاشیه جاده) که بیشترین آثار چشمگیر را روی پرندگان دارد، وجود چنین جاده‌هایی تأثیرات منفی بیشتری روی پرندگان بومی (مثلا روی دارکوب‌ها برای گونه‌های چتر) خواهد داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر حاشیه بر تراکم و تنوع جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

این مطالعه به بررسی انواع حاشیه روی الگوی تراکم و تنوع پرندگان در پارک ملی گلستان می ‌پردازد. پرندگان و متغیرهای محیط ‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متر از هر یک از 73 نقطه نمونه ‌‌برداری بررسی گردیدند. برای تعیین تراکم پرندگان و همباشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی، به ‌ترتیب از نمونه ‌برداری فاصله ‌ای و آنالیز تطبیقی متعارف استفاده شد. همباشی شاخص‌ های تنوع پرندگان با متغیرهای محیط‌ زیستی با...

full text

بررسی اثرات انواع مختلف جاده بر جامعه پرندگان در مناطق جنگلی غرب پارک ملی گلستان

یکی از شدیدترین اثرات اقدامات بشری بر محیط زیست ناشی از توسعه های زیرساخت ها مانند خطوط انتقال نیرو و یا جاده ها است. جاده تاثیر شگرفی بر انواع مختلف بوم سازگان ها دارد و مطالعه اثرات بوم شناختی آن یکی از موضوعات مهم و مورد توجه روزافزون جامعه علمی جهانی است. در این پژوهش اثرات انواع جاده بر جامعه زیستی پرندگان در غرب پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور سه جاده ی آسفالت، خاکی و ش...

تراکم و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان

این پژوهش، جهت بررسی تاثیر متغیرهای محیط‌زیستی موثر بر فراوانی و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان انجام پذیرفت. شاخص‌های تراکم، تنوع و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط‌زیستی با استفاده از روش نمونه‌برداری مسافتی و روش رج‌بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متر از هر یک از 122 نقطه نمونه‌برداری بررسی شد. محور اول آنالیز تطبیقی متعارف دو ...

full text

ارزیابی نقش شاه‌راه آسیایی بر روی آتش‌سوزی‌های پارک ملی گلستان در محیط GIS

چکیده سابقه و هدف حضور جاده‌ها در وقوع و پیش‌گیری آتش‌سوزی‌های جنگلی نقش مهمی ایفا می‌کنند، این آتش‌سوزی‌ها باعث آسیب بر اکوسیستم خاک شده و به‌طور جدی عملکرد و خدمات اکوسیستم‌ها را به خطر می‌اندازند و پایداری زیست‌بوم جنگل را تهدید می‌کند. وقوع رو به رشد این رخداد ضرورت توسعه برنامه‌های مدیریتی مناسب برای مناطقی که مستعد آتش‌سوزی است را بالا برده است. لذا در مطالعه حاضر به بررسی نقش جاده ترانزی...

full text

ارزیابی تأثیرات آلودگی صوتی ناشی از ترافیک جاده‌ای بر جامعۀ پرندگان در پارک ملی گلستان

تنوع زیستی به‌دلیل فعالیت‏های انسانی با سرعت فزاینده‏ای در حال از بین رفتن است. یکی از تهدید‏های عمدۀ تنوع زیستی، توسعۀ زیرساخت‏ها و از‌جمله جاده‌هاست. جاده‏ها تأثیرات بوم‌شناختی مهمی روی پرندگان می‏گذارند. از این‌رو، کاهش تراکم پرندگان در مجاورت جاده‏های پرترافیک به یک مشاهده نسبتاً معمول تبدیل شده است. این کاهش در تراکم گونه‏ها بر اثر کاهش کیفیت زیستگاه به‌دلیل آلودگی صدای ترافیک است. در پژوهش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 3

pages  21- 34

publication date 2012-02-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023